TARIK SURESİNDEKİ DELEN YILDIZ (Madde Jetleri)
Nötron Yıldızları, Bunların Çıkardığı ‘’Jetler’’ ve Pulsarlar 86 (Tarık) / 1-3
1.
Gökyüzüne ve Tarık’a yemin olsun. 2.
Tarık’ın ne olduğunu nereden bileceksin? 3.
Delen yıldızdır… 3. ayetteki ‘’delen yıldız’’, “Necm-i Sakıb” olarak geçmektedir.
İlk olarak Tarık suresinde bahsi geçen ‘Necm-i Sakıb’ kavramının anlamı üzerinde durmak gerektiğini düşünüyorum. Necm ‘’yıldız’’ anlamına gelmektedir. ‘’Sakıb’’ kelimesi ise ‘’Sakb’’ kökünden gelmektedir ve ‘’sakb’’ aşağıda açıklanan anlamlara gelmektedir.
Sakb: (C.: Sukub) Delinme, delme. Bir taraftan diğer tarafa kadar açık olan delik.
Sakb: (C.: Sukub) İnce, uzun. Ev ortasında olan direk.
Sakb kökünden türeyen bir kelime olan Sakbe ise,
Sakbe: Çadır direği. Oklava.
http://www.osmanlicaturkce.com/?k=sakb&t=@@Şimdi yukarıda açıklan bu tanımlamalardan yola çıkarak surede bahsi geçen Necm-i Sakıb’’ın ne gibi özellikler taşıması gerektiğini irdeleyelim. İlk olarak delinme yani delik olma, aynı zamanda ‘’delme’’ özelliği olması gereken bir cisim olmalıdır. Yapısında ‘’bir taraftan diğer tarafa kadar açık olan bir delik’’ bulunması da gerekiyor. Bunun yanında ince, uzun ve ev ortasında olan direğe veya çadır direğine ve hatta oklavaya benzer yapıların da bu‘’necm-i sakıb’’da bulunması gerektiği sonucuna varabiliriz.
Peki, Evren’de bu özelliklere sahip yıldızlar veya gökcisimleri var mıdır? Evet, vardır. Bunlar nötron yıldızları, karadelikler ve bunlardan kaynaklanan “madde jetleridir.” Şimdi, bunların özellikleri hakkında aşağıdaki bilimsel kaynaklara göz atalım.
‘’Gökbilimcilerin 20,000 IY (ışık yılı) ötelerde keşfettikleri bir nötron yıldızının, karadeliklerin taşıdığı uzaya madde jetleri püskürtme kabiliyetine sahip olduğu ortaya çıktı.’’
‘’Karadeliklerin bir diğer çarpıcı niceliği ise, uzaya büyük enerjilere sahip madde jetleri püskürtebilmeleridir’’
‘’NASA'nın Chandra X-ışını gözlem uydusunu kullanan Wisconsin Üniversitesinden Sebastian Heinz'in önderlik ettiği bir ekip, patlayarak ölmüş yıldızların arta kalan yoğun çekirdeği olan bir nötron yıldızının, karadeliklerin relativistik hızlarla püskürttükleri jetleri ile boy ölçüşebilecek madde jetleri püskürttüğüne dair kanıtlar elde etmişlerdir’’
‘’Yeni çalışma sayesinde ilk defa karadeliklere has bir özellik olarak kabul edilen büyük çaplı jetler püskürten bir nötron yıldızı gözlemlenmiş oldu’’
‘’Madisson Üniversitesinden yardımcı doçent, Heinz'e göre: "Karadeliklerin uzun zamandır jetler püskürtmede başarılı oldukları bilinmekteydi, bu keşif ise nötron yıldızlarının da bu işi iyi kıvırdıklarını göstermiştir."
‘’Nötron yıldızı güneşimizin onlarca katı kütleye sahip bir eş yıldız ile wals yapar konumda kitlenmiştir. Kütle çekim eş yıldızdan madde çalarak spiraller halinde dönen diskler ile nötron yıldızının yüzeyine madde yağdırmakta ve bir şekilde uzaya doğru neredeyse ışık hızına yakın hızlarda madde jetleri püskürmesine sebep olmaktadır ‘’
‘’Gökbilimcilerin henüz bu madde jetlerinin neden yapıldıklarını ve nasıl üretildiklerini açıklamakta yolun başında olduğunu bildiren Heinz'e göre: " jetler gizemli madde ışınlarıdır. Bu plazma ışınları kütle aktarımı süren iç bölgeler tarafından fırlatılmaktadır."
Uluslararası katılımlı bir gökbilimci ekibi tarafından gözlemlenen jetler 3 ıy (ışık yılı) uzunluktadır fakat çapı yalnızca 10 km kadar olan bir cisimden kaynaklanmaktadır. Süper kütleli karadeliklerden püsküren jetler ise bazen milyonlarca ıy'ndan daha fazla uzaklıklara yayılabilmektedir.
Karadelikler ya da diğer nesneler tarafından püskürtülen jetlerin nasıl çalıştığının anlaşılması çok mühimdir zira Heinze'ye göre bunlar evreni ateşleyen motorlardır.
İnsanlar karadelikler ve karadelikler tarafından püskürtülen jetlerin evreni ateşlemesindeki önemini fark etmişlerdir. Bunlar devasa miktarlarda kinetik formda enerji taşımaktadırlar ve bu enerjinin yayılımı daha geniş açıdan evrendeki yapıların oluşumunda büyük büyük önem arz etmektedir
(Kaynak: Astronomy. Magazine, Çeviri: Emre Evren)
http://www.gokbilim.com/forum/viewtopic.php?t=185&postdays=0&postorder=desc&start=60‘’Böylece SS 433'e (gözlemlenen nötron yıldızının özel adı) ilişkin birçok sır çözülmüş oldu. Ancak asıl önemli sır hala beklemekte ve yakın gelecekte de çözülebileceğe benzememektedir. Bu sır, hidrojen gazının nasıl olup da nötron yıldızından birbirine zıt yönlerde ve inanılmayacak bir hızla fırlatıldığıdır. Tek bir doğrultuda fırlatılan gazın görsel bölgede ışınım yapan kısmı on milyar km uzunluğunda tahmin edilmiştir. Bu uzunluk, Dünya - Güneş uzaklığının yüz katıdır. Gaz jetini oluşturan enerji ise saniyede 1039 (10 üzeri 39) erg tahmin edilmektedir. Bu ise güneş enerjisinin bir milyar katıdır. SS 433 teki bu enerji kaynağı bilinmemektedir’’
http://www.istanbul.edu.tr/fen/astronomy/populer/tuhaf/tuhaf.htmKARADELİK JETLERİNASA ve İtalya'dan bilim insanları, gökadaların merkezinde bulunan dev kütleli karadeliklerin kutuplarından fışkıran parçacık fıskiyelerinin (jet) büyük ölçüde elektron ve protondan oluştuğunu belirlediler. Işık hızının %99,9 'u kadar hızlarda seyreden bu jetler karadeliğin yüz binlerce ışıkyılı ötelerine kadar uzanıyorlar ve içlerinde bulundukları gökadaya madde ve enerji taşıyorlar. Araştırmacılar, izledikleri jette 200 milyar kere trilyon kere trilyon kere trilyon kere trilyon parçacık bulunduğunu hesaplamışlar.
(NASA Basın Bülteni, 6 Ekim 2006 BİLİM veTEKNiK 10 Ocak 2007)
http://www.biltek.tubitak.gov.tr/haberler/gokbilim/s-470-10.pdf‘’Çok ağır yıldızlar ömürlerinin sonlarına yaklaşınca çökerek bir nötron yıldızı ya da karadelik haline gelebilmektedir. Gama ışını patlamalarının ise, büyük kütleli yıldızın içinde karadelik meydana gelirken ortaya çıkan, ışık hızında hareket eden ve yüksek enerjili parçacıklardan oluşan ışıma jetlerinin oluşumu sırasında ortaya çıktıklarına inanılmaktadır.’’
(Çeviri: Emre Evren, Kaynak: Astronomy Magazine
http://www.gokbilim.com/dergi/Index.php?s=jetler&paged=5 Gama ışınları, beta ışınlarından daha yüksek enerjili ve dolayısıyla daha girici (nüfuz edici) ışınlardır.
http://tr.wikipedia.org/wiki/Gama_%C4%B1%C5%9F%C4%B1nlar%C4%B1Görüleceği üzere, nötron yıldızlarından ve karadeliklerden çıkan jetler gama ışını içermektedir. Aynı zamanda bu gama ışınları bilinen en girici (nüfuz edici) diğer bir deyişle Tarık Suresinde de belirtildiği üzere en ‘’delici’’ ışınlardır. Işık hızına yakın hızlarda ve çok yüksek enerjili plazma halindeki maddeyi ince uzun bir demet halinde püskürtmektedir. Bu anlamda da delici özelliğe sahiptirler.
Evrende Gama Işınları Gama ışınları evrenin en sıcak bölgesinde üretilen ışığın en enerjik formlarıdır. Süpernova patlamaları ya da atomların parçalanması ve uzaydaki radyoaktif maddelerin bozunmalarından üretilirler. Süpernova patlamaları, nötron yıldızları, pulsarlar ve kara delikler tüm Evren’in gama ışın kaynaklarıdır.
Gama ışınları Evren’in çok geniş mesafelerinden yayılarak Yerküre’ye kadar gelir ve sadece Yerküre atmosferi tarafından soğurulurlar. Işığın farklı dalga boyları Yerküre atmosferini delerek farklı derinliklere ulaşır. (80.251.40.59/science.ankara.edu.tr/sakkoyun/GammaYonTAyini.doc)
Nötron yıldızlarından ve bunların bir türü olan pulsarlardan kaynaklanan gama ışınlarının farklı dalga boyları yerküre atmosferini delerek farklı derinliklere ulaşabilmektedirler. Bu durumda delici özelliklerine bir örnek oluşturmaktadır.
Şimdi de ‘’sakb’’ kökünün diğer anlamları üzerinde duralım. Sakb kelimesinin anlamlarından biri de ‘’delinme’’ ve ‘’bir taraftan diğer tarafa kadar açık olan delik’’tir. Nötron yıldızının merkezinde oluşan ‘’jetler’’ yukarıdaki alıntılarda da belirtildiği gibi yıldızın kutuplarından her iki yönde ışık hızına yakın hızlarda püskürtülmektedir. Bu durumda yıldızın delinmiş olduğu, ‘’bir taraftan diğer tarafa geçen” şeklinde anlayabiliriz.
Bu anlamların yanında ‘’ince, uzun’’, ‘’evin ortasında olan direk’’ sakb kökünden ek alarak türeyen ‘’sakbe’’ kelimesinin anlamı olan ‘’çadır direği’’ ve ‘’oklava’’ anlamları üzerinde duralım. Fark edileceği üzere nötron yıldızının kutuplarından her iki yönde püskürtülen madde jetleri, yukarıdaki alıntılarda da belirtildiği gibi uzunluğu 3 ışıkyılını bulan ve ancak sadece 10 km çapındaki bir gökcisminden kaynaklandığından ‘’ince- uzun’’ tanımlamasını fazlasıyla hak etmektedir. Aynı zamanda bu madde jetleri, yapıları ve görünüşleri gereği yıldızın ortasından geçen ince uzun direği çağrıştırdığı için ‘’evin ortasında olan direk’’, ‘’çadır direği’’ ve hatta ilk bakışta konuya uzak bir kavram gibi görünse de ince uzun yapısı ile madde jetlerini çağrıştırdığı için ‘’oklava’’ anlamlarının da yerinde olduğunu göstermektedir.
Yıldızların ÖlümüPROF. DR. OSMAN ÇAKMAK
Süpernova patlamasından geriye 10-20 km. genişliğinde bir çekirdek kalır. Burada, elektronlarla protonlar birleşmiş ve nötron haline gelmiştir. Yıldız artık bir nötron yumağı haline gelmiş, yoğunluğu ve çekim gücü korkunç boyutlara ulaşmıştır. Bunlara nötron yıldızı denir… Saniyede onlarca, yüzlerce dönüş yapar. Bazıları ise düzenli aralıklarla radyo dalgaları çıkarır. Bunlara da pulsar adı verilir.
http://www.zaferdergisi.com/print/?makale=469Nötron yıldızlarının bir türü de pulsarlardır. Pulsarların en belirgin özelliği düzenli aralıklarla güçlü radyo dalgaları yaymalarıdır. Daha önce bazı kaynaklarda Tarık Suresinde Tarık olarak belirtilen yıldızla pulsar yıldızları arasında Tarık kelimesini anlamı olan ‘’vuruşlu, çarpan’’ anlamından yola çıkılarak ilişki kurulmuştur. (Tarık, Arapça "tark" kökünden türemiş bir kelime. Periyodik bir "vuruş", periyodik bir "çarpma" anlamlarını karşılayan İngilizcedeki "pulsation=vuruş, titreşim" kelimesinin Arapçadaki tam karşılığı.) Düzenli aralıklarla çıkardıkları çok güçlü radyo dalgaları onlara ‘’vuruşlu’’ olma özelliği vermektedir.
Pulsarların da bir nötron yıldızı türü olmaları ve madde jetleri çıkarabilmeleri sebebiyle Tarık suresinde konu edilen yıldızın anlamıyla ilgili Kuran mucizesini daha net ve daha kesin olarak ortaya koymaktadır. (Pulsarların da madde jeti çıkardıklarına dair bilgi için bakınız)
http://chandra.harvard.edu/photo/2003/vela_pulsar/ Bu açıklama ve bilgilerden de, Yüce Allah’ın Kuran-ı Kerim’de herhangi bir kelime ya da tanımlamayı (Tarık ve Necm-i Sakb) kullanırken sahip olduğu sonsuz bilgiyi ve kudreti nasıl yansıttığına tanık olabiliyoruz.
